Ở thời điểm hiện tại, Ethereum đang là một trong những nền tảng Blockchain Smart contract mạnh nhất trong thị trường Crypto. ERC-721 và ERC-1155 chính là 2 tiêu chuẩn phổ biến nhất để tạo được NFT trên chuỗi khối này.
Trong bài viết này, hãy cùng Coinlize tìm hiểu chi tiết về ERC-721 và ERC-1155 là gì? Sự khác biệt của 2 tiêu chuẩn đó.. và liệu nó có thay thế được chuẩn ERC20 không nhé!
Nội dung chính
ERC là gì? Tại sao có nhiều ERC quá vậy
ERC là viết tắt của Ethereum Request For Comments, là thuật ngữ ám chỉ những tiêu chuẩn kỹ thuật để lập trình và tương tác được trên chuỗi khối Ethereum. Khái niệm này khác biệt với EIP – Đề xuất cải tiến Ethereum nha anh em.
ERC có mục đích thiết lập các quy tắc/ logic thuận lợi cho sự tương tác của các ứng dụng. Bởi các Token thiếu khả năng kết hợp với bất kỳ thứ gì tồn tại trên chain Ethereum nên tiêu chuẩn ERC là thứ rất cần thiết để quy chuẩn hóa cách thức xây dựng hợp đồng thông minh trên nó.
Trên chuỗi khối Ethereum hiện có rất nhiều Token tiêu chuẩn nhưng phổ biến nhất vẫn là 3 loại Token ERC: ERC-721, ERC-20 và ERC-1155. Đây là 3 tiêu chuẩn được dùng rộng rãi nhất. Trong đó, ERC-20 là thằng lâu đời nhất, tiếp đến là ERC-721 và ERC-1155. Mỗi cái lại có những đặc điểm và ứng dụng khác nhau.
ERC-721 là gì?
ERC-721 được biết đến là tiêu chuẩn dành cho các NFT, như anh em thấy khoảng 2020 rộ lên vụ NFT (Non-Fungible Token) là đến từ chuẩn này. Nó được tạo ra bởi William Entriken, Dieter Shirley, Jacob Evans và Natassia Sashs vào năm 2018. Về cơ bản thì mỗi một ERC-721 sẽ đại diện cho một tài sản duy nhất. Đặc biệt, tiêu chuẩn này cũng cho phép nhà phát triển xây dựng một hệ sinh thái hoàn toàn mới trên Ethereum.
Cho nên, Non-Fungible Token (NFT) nó chỉ đơn giản là loại token độc nhất và không thể trùng lặp với token khác. Nhờ vậy mà quyền sở hữu các NFT trở nên ngày càng có giá trị theo thời gian.
Những thứ ERC-721 có thể đại diện
- Tác phẩm nghệ thuật độc đáo (như tranh Picasso, Leonardo da Vinci).
- Vật phẩm và các nhân vật trong game.
- Tweet hay các bài đăng trên social.
- Đá quý, xe cộ, nhà cửa.
- Hay bất kỳ nhân vật hoạt hình trong các bộ manga nổi tiếng.
Đặc điểm của Token ERC-721
- Token ID: Mỗi token ERC-721 có một trường ID duy nhất thuộc smart contract của NFT đó.
- Quyền sở hữu: Token ERC-721 có chức năng xác định quyền sở hữu của Token và toàn bộ lịch sử chuyển giao của token.
- Theo dõi mã thông báo: Token này có một trường được gọi là “tokenOfOwnerBylndex” cho phép nhà phát triển dễ dàng theo dõi mã thông báo thông qua ID của nó.
Ứng dụng của ERC-721
Dưới đây là một vài ứng dụng phổ biến nhất của Token ERC-721:
Digital Art
Các nghệ sĩ thông qua việc sử dụng ERC-721 để mã hóa tác phẩm của mình lên Ethereum. Sau đó đăng bán chúng trên NFT Marketplace để kiếm tiền. Hình thức này sẽ có cơ chế phí rõ ràng cùng nhiều chỗ hữu dụng hơn hẳn so với thị trường nghệ thuật truyền thống.
Collectibles
Cũng giống như việc thu thập và sưu tầm tem thư ở đời thực thì tiêu chuẩn ERC-721 các NFT sẽ được đổi mới thành Bộ sưu tập NFT( NFT Collectibles). Người sưu tập có thể mua các đồ vật kỹ thuật số mà họ cho là có giá trị.
Đặc biệt, NFT Collectibles sẽ không bị hạn chế về việc vận chuyển hay tốn kém chi phí trong việc bảo trì như các bộ sưu tập NFT vật lý. Chúng có thể chuyển giao chỉ trong vòng vài giây và dĩ nhiên là sẽ không bao giờ giảm chất lượng.
Thực tế, CryptoPunks là NFT Collectibles được công nhận và sử dụng nhiều nhất với hơn 10.000 nhân vật CryptoPunks, chúng đều là độc nhất.
Gaming
Nếu như NFT Collectibles chỉ được dùng để sưu tầm thì NFT Game lại được sử dụng vào các quy tắc, cơ chế của trò chơi. Thông qua việc vận dụng NFT vào lĩnh vực Gaming thì người dùng không chỉ được kiểm soát các vật phẩm trong game của mình mà còn được vận hành nó trong trò chơi nữa.
Điều này sẽ giúp tạo ra một Metaverse tương tác – Nơi mà các vật phẩm trò chơi được sử dụng rồi giao dịch trong nhiều trò chơi khác nhau.
ERC-1155 là gì?
ERC-1155 là tiêu chuẩn được cải tiến nhiều so với ERC-721 cho phép quản lý nhiều loại token (multiple token types) trong 1 Smart Contract duy nhất. Chuẩn này ra đời vào năm 2018 bởi Enjin- công ty phát triển game trên Blockchain. Anh em có thể nhìn ví dụ trực quan ở hình bên dưới..
Chuẩn mới 1155 này, đang cho thấy nhiều ưu điểm vượt trội so với các tiêu chuẩn đời trước. Đặc biệt là trong tính đa dạng và tiết kiệm gas fee giao dịch. Hơn nữa, với tiêu chuẩn này, Ethereum cũng có thêm nhiều cơ hội mới trong lĩnh vực phát triển game Blockchain cũng như các dự án DeFi và NFT.
Lịch sử ra đời ERC-1155
- Tháng 6/2018: Nền tảng Enjin chính thức giới thiệu ERC-1155
- Tháng 9/2018: Enjin kiểm tra bảo mật và tiến hành việc tích hợp tiêu chuẩn ERC-1155 vào các sản phẩm mà họ có.
- Tháng 11/2018: Phiên bản hoàn chỉnh ERC-1155 được phát hành. Nhà phát triển có thể tạo multiple Token trên Ethereum Blockchain.
- Tháng 9/2019: NFT MarketPlace lớn nhất thị trường hiện tại là OpenSea chính thức thông báo hỗ trợ chuẩn ERC-1155.
- Tháng 5/2020: Cập nhật phiên bản ERC-1155 nhằm hỗ trợ tối đa việc chuyển đổi Token. Người dùng cũng dễ dàng chuyển đổi Token với nhau hơn.
- Tháng 11/2021: Metamask thông báo hỗ trợ hiển thị ERC-1155.
- Tháng 7/2022: Dự án Web3 nổi tiếng hàng đầu thị trường là Axie Infinity đã chính thức ứng dụng ERC-1155 trong NFT Marketplace của họ.
- Tháng 8/2022: X2Y2 cũng thông báo ứng dụng tiêu chuẩn ERC-1155.
- Tháng 3/3023: Nền tảng phát hành NFT nổi tiếng tại thời điểm này là Zora cũng đã thông báo hỗ trợ chuẩn Token này.
Đặc điểm của Token ERC-1155
+ Cho phép quản lý nhiều loại Token trên cùng 1 Smart Contract: ứng dụng vào việc quản lý cùng lúc nhiều asset như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản,..
+ Chuyển Token một cách an toàn nhất: Token ERC-1155 có thể kiểm tra xem giao dịch đó diễn ra có hợp lệ không. Nếu như một giao dịch nào đó không được thực hiện thì đặc điểm này sẽ trả lại mã thông báo cho nhà phát hành. Điều này cực kỳ hữu dụng nếu như người dùng bị mắc lỗi trong quá trình giao dịch.
+ Chuyển tiền cực kỳ hiệu quả: Với tiêu chuẩn ERC-1155, người dùng sẽ có thể thực hiện chuyển tiền khổng lồ với các mã thông báo trong một hợp đồng thông minh. Điểm đặc biệt là nó không chỉ làm giảm chi phí giao dịch mà còn giúp giảm thiểu những tác động xấu đến hệ thống mạng lưới.
Ứng dụng của ERC-1155
- Game Blockchain: Các nhà phát triển Game sẽ thuận lợi hơn khi phát hành các Item trong game như đồ trang sức, trang phục hay các loại vũ khí dưới dạng NFT chỉ trong 1 Smart contract duy nhất. Dễ dàng phân bổ và quản lý chúng.
- Tokenized Assets: Tiêu chuẩn ERC-1155 cũng được sử dụng nhằm mục đích phát hành các Token đại diện cho tài sản vật chất như đất đai, tranh nghệ thuật, kim cương hay đồ trang sức,…
- NFT Marketplace: Thông qua tiêu chuẩn ERC-1155 mà người dùng có thể giao dịch, mua bán các Token và NFT trong cùng một Smart Contract. Một số NFT Marketplace phổ biến hiện nay: OpenSea, Magic Eden, X2Y2, Rarible,..
ERC-721 và ERC-1155: So sánh điểm khác biệt!
Khác biệt lớn nhất giữa 2 tiêu chuẩn này là:
+ ERC-721 với logic là 1 NFT độc quyền, đại diện cho một tài sản kỹ thuật số duy nhất thì ERC-1155 lại là tiêu chuẩn cho phép nhiều tài sản kỹ thuật số khác nhau trong cùng một Smart Contract. Chính vì vậy mà ERC-721 rất phù hợp cho việc tạo và theo dõi số lượng ít NFT.
+ Vì ERC-721 thực hiện một thao tác duy nhất với mỗi giao dịch nên sẽ rất tốn kém và mất nhiều thời gian. Các Nghệ sĩ sẽ phải trả một khoản tiền nhỏ để có thể đúc ra NFT. Nếu như cần đúc nhiều NFT thì rõ ràng, tiêu chuẩn này sẽ không mang lại lợi ích kinh tế cao cho nghệ sĩ. Đồng thời, hiệu quả của mạng lưới Blockchain cũng bị giảm sút.
Tuy nhiên, với ERC-1155 người dùng lại có thể thực hiện nhiều thao tác trong cùng một giao dịch. Hay nói cách khác là bạn có thể tạo ra nhiều loại NFT khác nhau chỉ với 1 Smart Contract duy nhất, điều này sẽ giúp làm giảm phí gas lên tới 90%.
Anh em có thể hiểu rõ hơn về điểm khác biệt giữa 2 tiêu chuẩn này trong bảng sau đây:
| ERC-721 | ERC-1155 | |
| Ngày ra mắt | 28/01/2018 | Tháng 7/2018 |
| Loại Token hỗ trợ | Non Fungible Token | Non Fungible và Fungible Token |
| Chuyển hàng loạt | Không | Có |
| Tốc độ giao dịch | Nhanh hơn | Chậm hơn |
| Mục đích sử dụng | Sử dụng trong các bộ sưu tập nhỏ | Sử dụng trong các dự án Gaming |
| Phê duyệt NFT | Yêu cầu người dùng phê duyệt khi chuyển các NFT | Giúp chuyển số lượng lớn mà không cần người dùng hay bên thứ ba phê duyệt |
| Dự án | CryptoPunks, BAYC, Doodles,… | Enjin, Axie Infinity,… |
ERC-721 và ERC-1155: Cái nào tốt hơn?
Nhìn chung, tiêu chuẩn nào tốt hơn còn phụ thuộc vào trường hợp bạn cần sử dụng hoặc phụ thuộc vào mục đích cá nhân của bạn.
Ví dụ như một số nhà sưu tập nghệ thuật NFT thì sẽ thích sử dụng tiêu chuẩn ERC-721 bởi họ xem đây là tiêu chuẩn vàng. Trong khi đó ERC-1155 sẽ làm giảm phí Gas giúp nhà phát hành game tiết kiệm chi phí hơn, quá trình đúc NFT cũng diễn ra nhanh hơn.
Nó có thay thế được chuẩn ERC20 không?
Sự khác biệt lớn nhất mà ERC-20 có được so với ERC-721 và ERC-1155 là tính phổ biến, nó đã được sử dụng đại trà từ rất lâu. Khó có ai, Token nào mà thanh khoản cao hơn được ERC20.
Mặc dù thị trường NFT đang ngày càng phát triển, nhiều chuyên gia cũng cho rằng NFT sẽ còn bùng nổ hơn nữa trong 2025. Nhưng cũng không vì vậy mà có thể thay thế được ERC-20, mỗi tiêu chuẩn đều có thế mạnh riêng, không ông nào đủ bản lĩnh để xóa tên ông còn lại.
Tổng kết
Sự khác biệt về đặc điểm, tính chất giữa Token ERC-721 và ERC-1155 đã cung cấp cho người dùng nhiều sự lựa chọn hơn khi sử dụng NFT. Việc tìm hiểu kỹ về từng loại Token tiêu chuẩn này sẽ giúp người dùng có thể đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt nhất.
Như vậy, Coinlize vừa chia sẻ đến bạn đọc bài viết: “ERC-721 và ERC-1155 là gì? 2 tiêu chuẩn này có thay thế được ERC20 không? “. Hi vọng rằng bài viết đã giải đáp cho bạn đầy đủ các thắc mắc trong lòng.
