Liquid Staking (LSD) là gì? Dự án LSD nào mạnh nhất ở hiện tại

Liquid staking là gì? Có những ảnh hưởng như thế nào đối với dòng tiền trong DeFi? Cùng tham khảo bài viết sau để nắm được những thông tin chi tiết về LSD cũng như nắm được những dự án LSD mạnh nhất trong thời điểm hiện tại.

Nhu cầu staking đã tăng lên đáng kể với bối cảnh hậu Ethereum – The Merge. Một trong những dự án đáng chú ý hiện nay là Lido Finance với khả năng hỗ trợ người dùng stake ETH để nhận lại stETH – token có thể được sử dụng cho nhiều giao thức cho vay khác trên Aave. Các công cụ LSD đang ngày càng phát triển nhanh chóng và có tiềm năng bùng nổ trong hệ sinh thái DeFi. Vậy Liquid staking là gì?

Liquid Staking – LSD là gì?

Về cơ bản, đây là một phương pháp nhằm hỗ trợ người dùng trong quá trình stake trên mạng lưới bằng việc tạo ra các tài sản tích hợp. Thông thường, sau khi deposit tài sản vào các giao thức staking, anh em có thể nhận thưởng từ phía nền tảng và tham gia vào các hoạt động mạng lưới. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc anh em sẽ phải giam vốn và bỏ lỡ nhiều cơ hội đầu tư trên các nền tảng DeFi khác.

Đây chính là lý do mà Liquid Staking Derivatives được ra đời. Thông qua việc luân chuyển các Synthetic Assets, người dùng vừa có thể Staking lại vừa có thể tham gia hoạt động trên các giao thức khác.

Tác dụng của Liquid Staking

Đối với Staking thông thường, anh em chỉ có thể lựa chọn 1 trong 2 option sau:

• Staking trong giao thức: thông qua đó anh em có thể xây dựng mạng lưới và nhận về các block-reward
• Tham gia các chương trình incentive hay retroactive trên mạng lưới: thu về thêm lợi nhuận.

Còn với LSD, anh em có thể thực hiện cả hai hành động này bằng việc staking tài sản gốc (native token) trên giao thức. Sau khi Staking, anh em nhận về một token tương ứng, token này có thể được sử dụng để tham gia các hoạt động trên hệ thống hoặc giao thức khác.

Cơ chế hoạt động của LSD

Cơ chế hoạt động của các dự án Liquid Staking như sau:

• Bước 1: Người dùng thực hiện gửi những tài sản như NEAR, SOL, AVAX, FTM, ETH, … vào nền tảng.
• Bước 2: Đối tác là các validator sẽ được giao thức thông qua để gửi tài sản của người dùng vào nhằm kiếm lợi nhuận.
• Bước 3: Song song với việc thông qua Validator, giao thức gửi lại người dùng một lượng tài sản phái sinh tương đương như stNEAR, sSOL, mSOL, dETH, stETH, … Các loại tài sản phái sinh khác nhau sẽ được phát hành tùy thuộc vào từng giao thức khác nhau.
• Bước 4: Các loại tài sản phái sinh này sẽ được người dùng sử dụng để tham gia hoạt động trên DeFi. Những giao thức chấp nhận tài sản này có thể kể đến như Lending & Borrowing, AMM, Derivatives, Yield Farming, …
• Bước 5: Khi muốn lấy lại tài sản gốc, anh em chỉ cần gửi lại tài sản phái sinh vào nền tảng và burn nó đi. Sau quá trình này, tài sản gốc sẽ được nền tảng gửi lại cho người dùng. 

Ví dụ: Anh em sở hữu 100 SOL và muốn kiếm lợi nhuận từ lượng tài sản này. Tuy nhiên, việc staking trực tiếp trên Validator sẽ có rủi ro khi thị trường biến động và anh em không thể ngay lập tức rút SOL ra được. Trong trường hợp này, nền tảng Liquid Staking sẽ là một lựa chọn rất hiệu quả. 

• Bước 1: Anh em thực hiện gửi 100 SOL mà mình có vào Lido Finance.
• Bước 2: Lido Finance sẽ gửi 100 SOL này đến các Validator để kiếm lợi nhuận, đồng thời, anh em nhận được 100 stSOL.
• Bước 3: Do đã tích hợp thành công stSOL vào nhiều giao thức DeFi trên Solana nên anh em có thể sử dụng tài sản này để giao dịch stSOL – SOL trên Orca, Jupiter, Raydium, … mà không cần chờ unlock. Ngoài ra, anh em cũng có thể sử dụng lượng stSOL này làm tài sản thế chấp trên các giao thức lending như Apricot, Solend, hay Jet Protocol. Thông qua đó, anh em có thể vay những tài sản khác đều đầu tư hoặc tham gia nhưng hoạt động khác trên giao thức DeFi. 

Nhờ việc sử dụng Liquid Staking, anh em không bị khóa thanh khoản trong các validator, đồng thời có thể tối ưu được lợi nhuận dựa trên những hoạt động trong DeFi.     

Ưu nhược điểm của Liquid Staking

Tất nhiên, khi sử dụng LSD, người dùng có trong tay nhiều cơ hội để kiếm lợi nhuận hơn. Tuy nhiên, phương pháp này cũng tiềm ẩn một số rủi ro nhất định. Dưới đây là một số lợi ích cũng như hạn chế của LSD mà anh em cần nắm được.

Lợi ích mà LSD đem lại

• Danh mục đầu tư được đa dạng hoá: Đây là lợi ích cơ bản nhất mà anh em có thể nhận được thông qua LSD. Dựa vào đó, anh em có thể đảm bảo được tính thanh khoản của tiền điện tử, trong khi vẫn có slot để nhận staking reward. Bằng việc đa dạng hóa danh  mục đầu tư, anh em có thể sử dụng tài sản của mình trong các biến động của thị trường, đồng thời vẫn được hưởng APY.
• Các khoản vay được đảm bảo: Thông qua LSD, nhà đầu tư không cần bán tài sản của mình mà vẫn có thể cơ cấu được danh mục đầu tư. Ví dụ, anh em đang nắm giữ $SOL, và anh em cần Fiat. Để không phải bán $SOL của mình, anh em có thể stake chúng để nhận stSOL, sau đó bán stSOL để lấy Fiat. Thông qua đó, anh em vừa được hưởng lợi từ quá trình tăng giá của $SOL vừa nhận được phần thưởng Staking.
• Truy cập vào tài sản thuận tiện: Với LSD, anh em có thể dễ dàng hơn cho việc truy cập vào tài sản của mình. Đối với staking truyền thống, nếu muốn truy cập vào tài sản, anh em sẽ cần thực hiện un-stake. Nếu anh em un-stake sớm, anh em có thể bị phạt một lượng tiền nhất định.. Với LSD, anh em có thể huỷ stake ngay khi vừa thực hiện bằng cách swap trực tiếp sang token thông thường.
• Thanh khoản tổng thể của mạng lưới: Người dùng có xu hướng nắm giữ tài sản trong thời gian dài hơn do họ không cần phải khoá chúng để nhận reward. Đặc điểm này giúp nguồn cung lưu hành tổng thể được tăng lên và giảm đi những biến động. Thông qua đó, mạng lưới có thể vận hành ổn định hơn.

Hạn chế của LSD

• Rủi ro về Deppeg (mất giá): Các tài sản được staking có thể bị giảm giá so với mức ban đầu. Lý do là bởi token mới tương đương thường mang giá trị thấp hơn. Ví dụ, giá của SOL là 100 USD, trong khi đó, giá của stSOL là 80 USD.
• Rủi ro mất token phái sinh: Trong trường hợp đánh mất các liquid token, người dùng sẽ vĩnh viễn mất các token đã được stake trên mạng lưới. Việc mất liquid token có thể đến từ những giao dịch lừa đảo hoặc buộc phải thanh lý tài sản trong giao thức cho vay do mất cân bằng tài sản khi farm trong các pool thanh khoản.
• Mạng lưới không đảm bảo: Các Liquidity Pool có thể được lựa chọn để stake các tài sản trên mạng lưới. Điều này có thể dẫn đến sự mất cân bằng khi phân chia reward của Validator, dẫn đến những điều chỉnh ngoài ý muốn.

Các dự án LSD tiềm năng nhất hiện nay

Việc lựa chọn các dự án LSD uy tín có vai trò rất quan trọng trong quá trình Stake và đầu tư của anh em. Dưới đây là một số dự án mà anh em có thể cân nhắc

Lido Finance (LDO)

Nền tảng Staking này được xây dựng từ năm 2020 với tầm nhìn về quá trình nâng cấp của Ethereum 2.0. Lido đã cho thấy được sự ảnh hưởng của mình đối với TVL sau sự kiện Ethereum The Merge. Từ tháng 1 năm 2023 cho đến nay, TVL của Lido đã tăng từ $5.88B lên $8.02B, tương đương với 37.2 %.

Giải pháp LSD mà Lido đem lại cho người dùng có thể được mô tả như sau. Anh em thực hiện stake ETH trên hệ thống và nhận lại stETH. Token stETH này có thể được sử dụng cho các giao thức khác như hoạt động cung cấp thanh khoản trên các AMM hoặc các giao thức cho vay trên Aave. Hiện tại, tổng số lượng ETh được stake trên Lido Finance chiếm khoảng 30% trên mạng lưới. Đặc điểm này cũng khiến Lido Finance trở thành một trong những LSD lớn nhất trên Ethereum hiện tại.

Rocket Pool (RPL)

Rocket Pool đã được Binance công bố niêm yết từ ngày 18 tháng 1, kéo theo làn sóng lớn từ cộng đồng trong việc tìm kiếm cơ hội lợi nhuận trong mảng LSD.

Dự án được thành lập từ năm 2016 với tư cách là một giao thức cung cấp các dịch vụ Staking trên Ethereum. Bên cạnh những dịch vụ Staking thông thường, anh em có thể trở thành các Node Operators trên Rocket Pool để nhận được reward từ các staking user khác trên node.

Những Node này là những người sở hữu RPL và tham gia vào Rocket Pool. Trong đó, Oracle DAO hoạt động độc lập và hoàn toàn phi tập trung với Rocket Pool.

Dự án này đã thu hút được cho dự án dòng tiền đầy ấn tượng. TVL của dự án đã tăng gần gấp 2 kể từ tháng 1 năm 2023, từ $500m USD lên hơn $900m. Dựa vào các hoạt động hiện tại trên Rocket Pool và sự quan tâm lớn đến từ cộng đồng, có thể khẳng định rằng đây là dự án có tiềm năng phát triển rất lớn trong năm 2023.

Frax Finance (FXS)

Frax Finance có thể được coi là dự án tiên phong trong việc hỗ trợ các tài sản thế chấp của người dùng bằng việc phát triển mô hình stablecoin thuật toán.

2 Stable chính được Frax phát triển là FRAX và FPT. Trong đó, FRAX được bảo chứng 1-1 với USD còn PI được bảo chứng dựa trên chỉ số CPI (chỉ số tiêu dùng) của Mỹ. Quá trình vận hành của Frax Finance chủ yếu xoay quanh 2 Stable coin kể trên, một AMM trên mạng lưới (Fraxswap) và nền tảng cho vay (Fraxlend).

FRAX được niêm yết trên hệ thống tương ứng với giá trị $1 và có thể được Mint. Đây được coi là cơ chế cân bằng về giá để nhu cầu của người dùng về token này có thể được đáp ứng trên thị trường. Để thực hiện mint được FRAX, người dùng bắt buộc phải sở hữu lượng tài sản có giá trị tương ứng trên giao thức.

Hiện tại, native token FXS của dự án đang được giao dịch quanh mức $10.48, so với mức ATH 42.8 trong giai đoạn cuối năm 2021. Hiện tại, hơn 73% lượng token đang được lưu thông trên thị trường và dự án đang giữ vị trí thứ 59, dựa vào thống kê của Coingecko.

StarFi (FIS)

StarFi la fmoojt giao thức DeFi có khả năng mở khoá tính thanh khoản đối với tài sản đang được Staking. Tên dự án là sự kết hợp của Staking và Finance.

Thông qua dự án, người dùng có thể thực hiện stake các token theo cơ chế Pos và nhận được các rToken. Tất nhiên, anh em có thể sử dụng lượng rToken này để giao dịch, rút tiền, trao đổi, …

Một điểm đặc biệt của dự án là anh em có thể sử dụng lượng rToken này để mint ra rToken bằng cách staking theo staking contract. Nếu anh em mua lại token ban đầu, lượng rToken này sẽ bị phá huỷ. Anh em cũng có thể sử dụng rToken để staking reward hoặc bán chúng trên sàn giao dịch.

Token FIS hiện được đánh giá là một dự án lowcap trên binance với lượng giao dịch ở mức $0.4, mức volume giao dịch hàng ngày khoảng 1-2 triệu USD. Hơn 50% tổng cung đang được lưu hành với vốn hoá 22 triệu USD, dựa trên thống kê từ Coingecko.

StakeWise (SWISE)

Đây là một dự án cung cấp dịch vụ Staking Ethereum, cho phép người dùng hưởng lợi từ những tài sản có săn trên Beacon Chain. Người dùng có thể nhận được lợi nhuận staking cao hơn khi kết hợp với các Unique Tokenomics.

Hình thức Staking được Starwise cung cấp khá linh hoạt. Anh em sẽ nhận được một lượng sETH2 nhất định khi stake ETH vào trong pool, đồng thời được phân phối reward hàng ngày. Tương tự các LSD khác, anh em có thể dùng những token phái sinh này để tham gia nhiều hoạt dộng khác.

Bên cạnh đó, Starwise còn cung cấp một số chương trình hỗ trợ người dùng để trở thành Validator trên mạng lưới. Để được hỗ trợ, người dùng sẽ cần bỏ vào số tiền ban đầu là khoảng 32 ETH. Hiện tại, mạng lưới đã có đủ số lượng người đăng ký Validator.

Token SWISR hiện được giao dịch ở mức $0.14, thấp hơn khoảng 50% khi so sánh với mức ATH trong giai đoạn 10/2021 ($0.35). Token này cũng chưa diễn ra đợt bùng nổ giá nào.

Một số thông tin đáng chú ý về trend LSD là gì?

Aave V3 mainnet trên Ethereum

Số lượng tài sản trên chain của Aave sẽ được gia tăng đáng kể khi quá trình mainnet trên Ethereum được hoàn tất. Các sản phẩm liên quan đến LSD cũng được triển khai rộng rãi hơn và cải thiện hơn trên Ethereum. Trong đó, LSD sẽ có khả năng tích hợp sản phẩm với khả năng thanh khoản dồi dào.

Aave đóng vai trò quan trọng trong việc cho “vay” trung gian nhằm kết nối những người dùng có nhu cầu vay vốn với người dùng sở hữu tài sản nhàn rỗi trên mạng lưới. Đây là một bước đi hợp lý của Aave V3 khi xét về mặt thanh khoản bởi nó có thể giúp củng cố lại vấn đề thanh khoản của thị trường DeFi. Trong đó, nguồn tiền từ Ethereum có thể được tận dụng bằng cách đẩy mạnh sang mảng Liquid Staking Derivatives.

Bản Testnet của Ethereum cho phép rút ETH Staking

Zhejiang là phiên bản Testnet được đội ngũ Ethereum công bố vào ngày 01/02/2023 nhằm cho phép người dùng thử nghiệm quá trình rút ETH Staking trước khi ra mắt Hard-fork vào tháng 3.

Việc người dùng có thể rút ETH Staking có thể giải quyết được lo ngại của người dùng về vấn đề lock tài sản trên mainnet trong thời gian dài. Đây đồng thời cũng là một hứa hẹn một tương lai vô cùng rộng mở cho LSD trong năm 2023.

Tiêu chí chọn lọc những dự án Liquid Staking Derivatives (LSD)

Đối với Stakers

Hiện tại, có rất nhiều dự án LSD đang hoạt động trên thị trường, cung cấp các mức lãi suất khác nhau đối với cùng 1 loại tài sản. Tùy nhiên, không phải dự án nào có lãi cao đều đồng nghĩa với việc đó là dự án tốt. Bên cạnh việc cân nhắc lựa chọn dự án dựa trên lãi suất, anh em còn cần cân bằng giữa rủi ro và phần thưởng khi tham gia những Protocol này:

• TVL (Total Value Lock): Đây là chỉ số quan trọng, thể hiện giá trị token được stake trong Protocol. Chỉ số này càng cao càng thể hiện được quy mô lớn của dự án trên thị trường. 
• APY & APR: Đây là lãi suất của anh em khi thực hiện stake tài sản vào các LSD Protocol, đồng thời, nó cũng phản ánh được lợi nhuận nhận về của Holder sau khi bị trừ phí, 
• Phí dịch vụ: Khoản phí này là nguồn doanh thu cho các LSD. Thông thường, mức phí được áp dụng là 10%  trên phần thưởng mà người dùng nhận được (đối với Lido và Stader).
• Vốn hóa và mức độ phổ cập của LSD token: Yếu tố này rất quan trọng trong việc giúp giảm rủi ro bị depeg của token, đồng thời cung cấp cho anh em nhiều cơ hội tìm kiếm lợi nhuận ở nhiều Protocol khác nhau. 

Ví dụ: Dựa vào bảng so sánh phía trên, có thể thấy reward của Lido Finance thấp hơn so với Frax Ether hoặc StakeWise. Tuy nhiên, nếu sử dụng Liquid Staking token để tham gia DeFi, Lido Finance lại là lựa chọn phù hợp hơn cả. Bởi stETH có thanh khoản cao nhất, được chấp nhận ở nhiều nơi và giảm thiểu được rủi ro depeg. 

Đối với Protocol

Các chỉ số phía trên cũng tương đối quan trọng để đánh giá Protocol, tuy nhiên, chúng chưa phải là những tiêu chí quan trọng nhất để nắm bắt được chất lượng. LSD Protocol nên tập trung vào 4 yếu tố sau:

• Mở rộng tại những hệ sinh thái có tiềm năng phát triển trong tương lai như Ethereum, Polygon, BNB Chain, …
• Doanh thu dự án có tính bền vững và khả năng chia sẻ cho native token.
• Hợp tác với các đối tác tiềm năng để tọa ra tính ứng dụng cho Liquid Staking token. Thông qua đó, những token này có thể được sử dụng trong DeFi Protocol. Nhở vào đa tính năng và vốn hóa mà những token này có thể giảm thiểu được nhiều hơn rủi ro depeg. 
• Cuối cùng, Protocol cần tạo các cặp giao dịch có thanh khoản đủ tốt trên AMM DEX để thúc đẩy sự thành công của toàn bộ Protocol. 

Ví dụ: 

Lido Finance có thể được coi là một trong những dự án tiêu biểu đã thực hiện được những yếu tốt kể trên. Trong đó, các cặp giao dịch stETH/ETH đã được tạo trên Uniswap v3 và Curve. stETH/stablecoin cũng có thể được người dùng trade trên các sàn như Gate, Huobi, MXC, … Ngoài ra, Aave – nền tảng Lending lớn nhất thị trường cũng đã chấp thuận stETH làm tài sản thế chấp. Nhờ vậy, stETH holder có thể tối ưu hóa nguồn vốn của mình với rất nhiều cách. 

Đối với Investor

Đối với nhà đầu tư, một số yếu tố quan trọng bên cạnh những yếu tố trên có thể kể đến như:

• Vốn hóa của dự án: Anh em có thể sử dụng phương pháp định giá theo bội dố, dựa vào chỉ số TVL/Marketcap để định giá được vốn hóa của các LSD Protocol. 
• Lạm phát token: Song song với vốn hóa của dự án, lạm phát cũng là một yếu tố quan trọng. Trong đó, dự án có vốn hóa thấp thường được xem là hidden gem; tuy nhiên, chúng cần đi kèm với khả năng lạm phát thấp. Nếu mức độ lạm phát quá cao, giá trị token sẽ khó tăng trưởng tốt. 
• Quyền lợi và giá trị của token holder: Đa số token chưa nhận được giá trị trực tiếp bởi dự án chưa chia sẻ doanh thu về token holder. Tuy nhiên, nếu dự án vẫn phát triển đúng hướng thì nhà đầu tư vẫn có thể kì vọng vào khả năng tăng giá trị của token. 

Doanh thu

Bên cạnh đó, không phải taatsc ả các token đều đại diện cho LSD như RPL hay LDO. Ví dụ như ANKR thuộc mảng Infrastructure, Frax Finance là dự án Stablecoin còn BenQi lại thuộc Lending. 

Có nên đầu tư vào ETH và LSD Coin?

Kể từ năm 2022, lượng ETH được stake đã tăng lên đáng kể (khoảng 70%) với khoảng 15 triệu ETH đã được stake trên nền tảng. Xét về giá trị, đây là một lượng tài sản khổng lồ, tương đương với khoảng 13% nguồn cung. Tuy nhiên, con số 13% này vẫn còn là rất nho khi so sánh với các mạng lưới Proof of Stake khác, Trung bình, tỉ lệ Stake trên các Blockchain xoay quanh mức 60%, tức gấp khoảng 4 lần so với Ethereum hiện nay.

Sau sự kiện Ethereum The Merge, nhu cầu Staking ETH đã tăng lên đáng kể nhưng việc lock tài sản trong một thời gian dài lại là một rào cản rất lớn. Điều này là yếu tố chính khiến cho những nền tảng LSD có được sự chủ động trong việc quản lý tài sản. Với nhu cầu tăng, lượng người tham gia mới chưa có kinh nghiệm, việc đầu tư và tham gia LSD chắc chắn vẫn còn nhiều rủi ro về biến động. Tuy nhiên, trong thời gian tới, các dự án LSD có rất nhiều tiềm năng để phát triển, đồng thời nhận được nguồn tiền từ những nhà đầu tư dài hạn, đặc biệt là các cá voi ETH với nhu cầu ký gửi tài sản.

Với những chia sẻ trên, chắc hẳn anh em cũng đã hiểu được LSD là gì, bối cảnh phát triển và tiềm năng của LSD ra sao. Thông qua đó, hy vọng anh em sẽ có thêm những tìm hiểu tường tận hơn về dự án LSD mà anh em quan tâm, đồng thời lựa chọn được thời điểm thích hợp để thu được lợi nhuận với trend LSD nhé. Chúc anh em thành công!

Bài viết cùng chủ đề

➤ Layer 2 là gì? Có còn cơ hội phát triển sau The Merge Ethereum

➤ zkSync là gì? Hệ sinh thái quan trọng của Ethereum

➤  Blockchain Explorer là gì? Các sai lầm phổ biến khi dùng Blockchain Explorer