Arbitrum là gì? Có phải là Oxi trong hệ sinh thái Ethereum

Arbitrum là gì? Dự án này có những ưu nhược điểm như thế nào? Liệu dự án có đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của Ethereum và tương lai của Arbitrum là gì? Cùng tham khảo bài viết sau để giải đáp được những vấn đề này nhé!

Arbitrum là gì?

Arbitrum là một giải pháp layer 2, được ra đời với mục đích cải thiện vấn đề tắc nghẽn trên Ethereum. Tuy có khả năng xử lý giao dịch ngoài chuỗi, khiến chi phí và tốc độ xác nhận được cải thiện rõ ràng nhưng Arbitrum cũng như các dự án Optimistic Rollup khác đều có khả năng kế thừa tính bảo mật từ layer 1 – blockchain Ethereum.

Giải pháp mở rộng của Arbitrum

Kế hoạch của Arbitrum bao gồm 3 giải pháp chính: Rollup (OPU), Sidechain, Channels.

• Rollups: Đây là giải pháp được đánh giá rất cao về hiệu quả hoạt động cũng như những tác động tích cực đối với Ethereum, ngay cả khi nền tảng này đang dần chuyển mình sang Ethereum 2.0. Các loại Rollup chính hiện nay bao gồm Optimistic Rollups, ZK Rollups, Plasma, Validium. Arbitrum sử dụng Optimistic Rollup để giải quyết các vấn đề về tính mở rộng, giúp Ethereum đạt được khả năng thông lượng lớn hơn.
• Sidechains: Đây là những Blockchain độc lập, sở hữu quy tắc đồng thuận riêng. Các giao dịch trên Ethereum có thể được chuyển đến đây kèm giám sát nhằm mục đích giảm tải được gánh nặng cho Blockchain cơ sở – Ethereum.
• State Channels: Tại đây, người dùng sẽ được yêu cầu gửi Snapshot trạng thái của Ethereum vào một Multisign Contract. Những thông tin hoặc dữ liệu quan trọng như địa chỉ sẽ được chứa trong trạng thái này. Hệ thống này cho phép hệ thống thực hiện được các giao dịch Off-chain một cách tức thì, đảm bảo quyền riêng tư và miễn phí.

Hiện tại, giải pháp Optimistic Rollup của Arbitrum là vấn đề đang nhận được sự quan tâm lớn hơn cả đối với cộng đồng Ethereum. Hai giải pháp còn lại hiện vẫn chưa có nhiều thông tin. Do vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung tìm hiểu giải pháp OPU mà Arbitrum cung cấp.

Rollup là gì?

Để có những thông tin căn bản trong quá trình tìm hiểu, anh em sẽ cần biết về Rollup nói chung. Đây là một giải pháp cho phép hệ thống thực hiện các giao dịch ngoài chuỗi, sau đó “roll” chúng lại thành một block tổng hợp và báo cáo trên Ethereum Blockchain. Hiểu một cách đơn giản, đây là giải pháp cho phép hệ thống xử lý dữ liệu ngoài chuỗi, và tổng hợp chúng lại thành một file nén để gửi lên Blockchain cơ sở. Việc báo cáo dữ liệu lên Layer 1 khiến quá trình chuyển đổi trạng thái có thể được xác thực bất cứ lúc nào.

Tham khảo thêm: Optimistic Rollup là gì? Có tối ưu hơn giải pháp Zk Rollup?

Điểm khác biệt của Arbitrum là gì?

Đối với giải pháp mở rộng sử dụng Optimistic Rollup, Arbitrum và Optimism là hai dự án nổi bật hơn hẳn về ý tưởng và tiềm năng hoạt động của giải pháp. Khác biệt của Arbitrum nằm ở cách hoạt động của Fraud Proofs. Đây là trạng thái xảy ra khi xuất hiện bất đồng, trong đó, một người đề xuất Rollup Block và một người còn lại tin rằng nó không đúng.

Arbitrum giải quyết vấn đề này bằng cách sử dụng Multiround rollup (giao thức tương tác nhiều vòng). Cụ thể hơn, các tranh chấp sẽ được Arbitrum chia nhỏ cho đến khi nó trở thành một tranh chấp rất nhỏ và giải quyết nó trên chuỗi chính.

Ưu điểm và hạn chế của Arbitrum

Ưu điểm

• Tiết kiệm chi phí: Với Multiround Rollup, Arbitrum có thể giảm thiểu được đáng kể các chi phí liên quan đến Fraud Proofs. Giải pháp mà đội ngũ này hướng đến đảm bảo được chi phí thấp và khả năng ứng dụng rộng rãi hơn, đặc biệt có thể hỗ trợ cho các txns phức tạp cao. Nói cách khác, với Arbitrum, các giao dịch có thể được thực hiện chỉ với một phần chi phí rất nhỏ so với Ethereum hiện tại nhưng lại vẫn cung cấp đủ tất cả các ưu đãi cho trình xác nhận
• Giảm thời gian rút tiền: Dựa vào những ưu điểm trên trong cách hoạt động, thời gian rút tiền trên Arbitrum được đánh giá là khá thấp, thấp hơn cả Optimism (Arbitrum cần 1 ngày trong khi Optimism cần từ 1 đến 2 tuần). Hiện tại, dự án vẫn đang tiếp tục nghiên cứu và tiếp cận các giải pháp khác để cải thiện hơn nữa thời gian rút tiền.
• Tương thích hoàn toàn với EVM: Arbitrum là Rollup có khả năng tương thích cao nhất với EVM ở cấp độ bytecode. Hay nói cách khác, bất cứ ngôn ngữ nào có thể biên dịch để EVM hoạt động như Solidity hay Vyper đều có thể dễ dàng được phát triển trên Arbitrum. Do sở hữu khả năng tương thích hoàn toàn với máy ảo Ethereum, trải nghiệm đối trên Arbitrum có rất nhiều điểm tương đồng đối với các trải nghiệm khi làm việc với các Smart Contract trên Layer 1 hay những công cụ ETH khác. Bên cạnh đó, Arbitrum còn có khả năng thực thi được EVM Code trực tiếp mà không cần biên dịch Smart Contract.
• Thân thiện với dự án và Developer: Nhờ khả năng tương thích hoàn toàn với EVM, các developer được hỗ trợ rất nhiều cho việc phát triển dự án trên Arbitrum. Cụ thể hơn, developer có thể được cung cấp tài liệu toàn diện và các công cụ cần thiết để developer có thể phát triển mạnh mẽ nhất có thể. Cuối tháng 5/2021, Arbitrum Mainnet đã được ra mắt. Tại đây, các developers được cho phép phát triển dự án của mình trên Arbitrum, khác với hơi hướng private của Optimism. (Optimism mở theo giai đoạn, trong đợt đầu chỉ có mọt số dự án top mới được Deploy trên đây)
• Tính công bằng: Khác với những dự án Layer 2 khác, Arbitrum hiện không có token tiện tích gốc riêng, không có đợt mở bán token. Bên cạnh đó, trước khi mở Arbitrum One cho tất cả mọi người, Arbitrum cam kết sẽ cho toàn bộ 250 đội ngũ phát triển 2 tuần để xây dựng mainnet cho nhà phát triển.
• Hệ sinh thái đang dần được hoàn thiện: Hệ sinh thái của Arbitrum đang có sự phát triển rất tốt dựa vào quá trình làm việc với các Dapp Ethereum cũng như các dự án cơ sở hạ tầng. Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về hệ sinh thái của Arbitrum phía dưới.

Hạn chế

• Thời gian xử lý lâu: Cách tiếp cận Multiround Rollup của Arbitrum được đánh giá là khá hiệu quả; tuy nhiên, nó lại vô tình khiến việc xử lý tranh chấp cần nhiều thời gian hơn.
• Độ phức tạp trong chuyển đổi giải pháp: Arbitrum đề cập đến 3 giải pháp chính; tuy nhiên, việc chuyển đổi giữa các giải pháp này là vấn đề rất phức tạp mà dự án hiện vẫn chưa có nhiều thông tin liên quan.

Hệ sinh thái Arbitrum

Tools

Đây là nơi cung cấp cho các developers những công cụ thích hợp trong quá trình phát triển thông qua việc tích hợp các dự án nền tảng nổi bật. Tại đây, anh em có thể thấy một số công cụ vô cùng quen thuộc, đặc biệt là đối với các nhà phát triển trên Ethereum như: Truffle, The Graph, Hardhat, …

Wallet

Người dùng có thể sử dụng những ví dưới đây

DeFi

Một số sản phẩm DeFi cốt lõi trên Arbitrum có thể kể đến như:

• Arbiswap: Đây là Uniswap trên Arbitrum Rollup với các chức năng tương tự như UniSwap.
• L1, L2 bridge: Nơi hỗ trợ anh em cho việc chuyển tài sản Arbitrum Rollup sang Ethereum và ngược lại.
• AARBE: Dentralized Lending Pool có hỗ trợ flash loan.
• FakerDAO: MakerDao trên Arbitrum.

Một số Dapps trên Ethereum cũng được Arbitrum tiếp thu một cách tích cực, trong đó có thể kể đến:

• Bancor: DEX nổi tiếng trên Ethereum.
• Bounce: Giao thức đấu giá phi tập trung.
• MCDEX: Sàn giao dịch phái sinh phi tập trung.

Bridge

Tương lai của Arbitrum

Thách thức

Trong số các giải pháp Layer 2 của Ethereum, Polygon được coi là dự án nổi bật nhất do đã ra mắt chính thức mainnet và nhận được nhiều sự quan tâm nhờ việc tắc nghẽn nghiêm trọng trên Ethereum.

Bên cạnh đó, Arbitrum cũng có một đối thủ khá cân sức với cùng một giải pháp mở rộng – Optimism. Ngoài ra, Optimistic Rollups và ZK Rollups vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và phát triển để chứng minh được năng lực và hiệu quả hoạt động của nó đối với Ethereum.

Tiềm năng

Tất nhiên, Polydon đã từng nắm vị trí độc tôn do “thiên thời – địa lợi – nhân hòa”. Tuy nhiên, với sự ra mắt của nhiều sản phẩm mới có tính đột phá như Arbitrum, Optimism, … có thể thấy vị trí của Polygon đang dần bị lung lay. Nếu Polygon không có những bước phát triển thực sự đột phá, nó sẽ không phải là một rào cản quá lớn của Arbitrum trong quá trình phát triển.

Để nhìn nhận rõ ràng hơn về tiềm năng của Arbitrum, chúng ta sẽ cùng đánh giá dựa trên một vài yếu tố sau:

• Tầm nhìn dự án: Như đã đề cập, Rollup là một giải pháp được đánh giá rất cao, ngay cả khi các dự án Layer 2 đang đứng trước ngưỡng cửa bị thanh trừng do Ethereum đã có hướng giải quyết rõ ràng với vấn đề tắc nghẽn bằng việc chuyển đổi từ POW sang POS. Tuy nhiên, Rollup vẫn thể hiện được tiềm năng của nó dựa vào cơ chế hoạt động, độ bảo mật và minh bạch mà nó đem lại. Vitalik cũng đã từng nhận định rằng Rollup vẫn còn một tương lai rất rộng mở, ngay cả với Ethereum 2.0.
• Đội ngũ phát triển: Arbitrum được thiết kế và xây dựng bởi công ty phát triển Offchain Labs với cơ sở tại New York. Đây cũng chính là nơi xây dựng rất nhiều những giải pháp mở rộng khác. Sáng kiến của Arbitrum được bắt nguồn từ những người đồng sáng lập Offchain Labs là Ed Felten, Steven Goldfeder và Harry Kalodner. Trong đó, Steven sở hữu bằng tiến sĩ, Ed là một giáo sư còn Harry đang là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Princeton University. Đây đều là những cá nhân có chuyên môn về Blockchain và niềm đam mê đặc biệt trong việc đem lại nhiều khả năng hơn nữa cho tiền điện tử.
• Tiềm lực: Arbitrum sở hữu tiềm lực rất lớn với 2 VCs hàng đầu thị trường phí sau là Pantera và Coinbase Ventures, ngoài ra còn có Compound và Blocknation. Bên cạnh đó, Offchain Labs – công ty đứng sau Arbitrum đã công bố ra mắt mainnet Arbitrum One và nhận được sự tin tưởng của rất nhiều đối tác như Aave, Balancer, Band Protocol, Curve, Sushiswap bởi khả năng tăng thông lượng và giảm phí người dùng cho nền tảng. Offchain Labs cũng đã tuyên bố nhận được 120 triệu đô la trong vòng dọi vốn Seri B, với nhà đầu tư dẫn đầu là công ty Lightspeed Venture Partners dẫn đầu. Điều này đã đem lại cho công ty định giá 1.2 tỷ đô la.
• Hệ sinh thái: Hệ sinh thái của nền tảng này cũng đã sở hữu được những mảnh ghép quan trọng.

Tổng kết lại, Arbitrum là một dự án sở hữu tầm nhìn tốt với giải pháp mang tính hiệu quả và khả thi cao. Đội ngũ phát triển dự án là những người có chuyên môn với các lĩnh vực về Blockchain cũng như đã có kinh nghiệm cho việc thực hiện các giải pháp mở rộng nền tảng. Đây là một xuất phát điểm rất tốt để Arbitrum có thể từng bước đảm bảo sự phát triển của nó.

Bên cạnh đội ngũ dự án giàu kinh nghiệm, với tầm nhìn và định hướng tốt, Arbitrum còn nhận được sự tin tưởng và đầu tư từ dàn Backer hùng hậu, cũng như đã có được một lượng nhất định các đối tác. Các con số này sẽ còn tiếp tục được tăng lên do thừa hưởng được khả năng tiếp cận của Ethereum. Với tiềm lực này và hệ sinh thái đã có những mảnh ghép quan trọng, việc Arbitrum có thể phát triển hơn nữa là điều rất có khả năng.

Đối thủ lớn nhất cùng lĩnh vực với Arbitrum hiện nay là Optimism. Tuy nhiên, cả hai dự án đều có những lợi thế cạnh tranh riêng. Đối với Arbitrum, đó là sự tiếp cận của Multiround Rollup. Trong điều kiện Arbitrum có thể xử lý được vấn đề về thời gian với giải pháp này, dự án sẽ nắm được lợi thế cạnh tranh vô cùng lớn. Anh em có thể tham khảo thêm bài viết để có những so sánh cụ thể hơn giữa hai dự án này.

Với những chia sẻ trên, chắc hẳn anh em đã có những thông tin chi tiết về Arbitrum là gì, những điểm nổi bật và một số hạn chế của dự án này. Thông qua đó, anh em sẽ cần có thêm thời gian để quan sát và đánh giá sự thay đổi, phát triển hay tiềm năng của dự án một cách chính xác hơn. Chúc anh em tìm kiếm được những cơ hội đầu tư tốt nhất và thành công cùng với sự phát triển của Arbitrum!

Bài viết cùng chủ đề

➤ Sharding là gì? Tìm hiểu chi tiết giao thức Sharding trong Blockchain

➤ Zk Rollup là gì? Có giải quyết được mở rộng vô hạn trên Layer 2

➤ zkSync là gì? Hệ sinh thái quan trọng của Ethereum